Sanktuarium Krzyża Świętego

Historia Sanktuarium Podwyższenia Krzyża Świętego w Braniewie rozpoczyna się w 1625 r., kiedy to miejscowy malarz - prawdopodobnie nazwiskiem Messer - namalował obraz Tron Łaski, przedstawiający Trójcę Świętą. Obraz ten został zawieszony na dębie, na terenie należącym do jezuitów. W 1626 r., 9 lipca szwedzcy żołnierze, którzy patrolowali te tereny zauważyli wiszący na drzewie obraz i zaczęli do niego strzelać. Trzy kule trafiły w dzieło, a z dziur po kulach zaczęła wypływać ciecz podobna do krwi. Wieść ta szybko rozeszła się po okolicy, mieszkańcy Braniewa przybyli na miejsce, a wydarzenie uznali za cud i otoczyli obraz wielką czcią.

Obraz jednak szybko zniknął - wieść o cudownym wydarzeniu dotarła bowiem do stacjonującego w pobliskich Rozgitach królewicza Władysława, późniejszego króla Polski. Na jego życzenie obraz trafił najpierw do obozu, a następnie został odesłany do Warszawy. Miejscowa ludność jednak nie zapomniała o cudownym wydarzeniu, do miejsca, w którym obraz wisiał na drzewie odbywały się pielgrzymki, a jezuici starali się o powrót obrazu. Po kilkudziieiściu latach udało się to osiągnąć i Tron Łaski został uroczyście wniesiony do nowej kaplicy 12 października 1672 r. Kaplica szybko przestała być wystarczająca by pomieścić przybywających pielgrzymów dlatego zapadła decyzja o budowie świątyni. Po kasacie zakonu jezuitów kościołem opiekowali się księża z parafii św. Katarzyny w Braniewie, a nowy etap w dziejach sanktuarium rozpoczęli niemieccy redemptoryści, którzy przybyli tu w 1923 roku. Oni to zbudowali klasztor, odnowili świątynię oraz rozpropagowali kult cudownego obrazu. Wszystko jednak zastopowała II wojna światowa, a wymiana ludności po jej zakończeniu spowodowała ponowny zanik kultu. Po 1945 r. świątynię przejęli polscy redemptoryści, odbudowali zniszczony kościół, odrestaurowali sanktuarium, w ogrodzie klasztornym powstała Droga Krzyżowa.

Najcenniejszym zabytkiem cu jest oczywiście obraz „Tron Łaski”. Przedstawia on Boga Ojca trzymającego w rozpostartych ramionach rozpięte na krzyżu martwe ciało Syna. Obok znajdują się dwa klęczące i adorujące anioły, wyżej również dwie głowy aniołów, księżyc, słońce oraz Duch Święty. Obraz przedstawiony jest na tle panoramy Braniewa - kościoła św. Katarzyny oraz nieistniejącego już zamku. Ołtarz główny, w którym znajduje się obraz został tak zaprojektowany i wyrzeźbiony, by wszystkie elementy i figury kierowały uwagę wiernych na „Tron Łaski”.