Piękno pergaminowych dyplomów

W zbiorach Archiwum Archidiecezji Warmińskiej przechowywane są dawne księgi rękopiśmienne, ale też klasyczne dyplomy. - Są to dokumenty nadające odbiorcy przywileje, uprawnienia, korzyści, czy wyróżnienia i odznaczenia. W średniowieczu i okresie nowożytnym były sporządzane najczęściej na pergaminie przygotowanym ze skór cielęcych, owczych i kozich, stąd popularne jest określenie dyplomy pergaminowe - wyjaśnia ks. prof. Andrzej Kopiczko, dyrektor archiwum.

Najstarszy, który poddano konserwacji, pochodzi z 1301 r. Dotyczy zapisu 40 łanów rodzinie Demutów. Przy dokumencie zachowała się najstarsza pieczęć używana przez Warmińską Kapitułę Katedralną z wizerunkiem Madonny z Dzieciątkiem i napisem w otoku „Sigillum Ecclesie Warmiensis”.

- Niezwykle interesujący jest statut szewski z 1421 r. z Braniewa, który liczy sześć kartek. Z drugiej połowy XV w., a dokładnie z 1481 r. zachował się wyciąg z bulli papieża Aleksandra IV z wiszącą pieczęcią owalną audytora generalnego kamery apostolskiej, czyli instytucji zarządzającej dobrami papieskimi - omawia dyrektor.

W sumie przy 22 dokumentach pieczęcie zachowały się w dobrym stanie. - Najczęściej pieczęcie po kilku stuleciach odpadały od dyplomów. Były zawsze narażone na oderwanie czy uszkodzenie, ponieważ nie miały pudeł zabezpieczających. Można też dodać, że jedenaście z tych dyplomów zostało sporządzonych w języku niemieckim, a pozostałe w języku łacińskim - przybliża ks. Kopiczko.

Przez wiele stuleci dyplomy nie były przechowywane w odpowiednich pudłach. Złożone umieszczono w kopertach. - Po konserwacji nie tylko je oczyszczono, uzupełniono i wzmocniono, ale też wyprostowano, a pieczęci zabezpieczono. Dzięki temu mogą teraz stanowić nie tylko przedmiot badań naukowych, ale posłużą też do organizowania okolicznościowych wystaw i prezentacji - dodaje dyrektor.

Konserwacja dyplomów została sfinansowana ze środków naczelnego dyrektora Archiwów Państwowych.