Na Warmii przeprowadzono 12 synodów diecezjalnych – zawsze odpowiadały one na ówczesne potrzeby lokalnego Kościoła. Pierwszy synod zwołany został w 1395 roku przez bp. Henryka Sorboma. Rekordzistą pod względem przeprowadzonych synodów był bp Marcin Kromer, którzy zwoływał synod aż trzykrotnie. Powodem zwołania synodu zawsze była bardzo konkretna potrzeba dotycząca Kościoła – stworzenie podstawa prawnych funkcjonowania i określenie modelu duszpasterstwa czy też obrona przed reformacją. Oczywista potrzeba istniała również po zakończeniu II wojny światowej, ale nie było wtedy realnej szansy na takie działanie. Dopiero w 1980 roku bp Józef Glemp wystąpił z inicjatywą zwołania synodu. Z różnych powodów tamtego synodu nie udało się dokończyć. Od tamtego czasu zaszły jednak głębokie zmiany – m.in. reforma administracyjna Kościoła w Polsce czy nowe potrzeby duszpasterskie, co spowodowało konieczność zwołania nowego synodu.

W pracach I Synodu Archidiecezji Warmińskiej wzięły udział synodalne zespoły parafialne oraz 23 Komisje Synodalne. Uroczyste zakończenie prac synodalnych nastąpiło w marcu tego roku, połączone z 20. rocznicą utworzenia archidiecezji warmińskiej. Już wtedy jedna metropolita warmiński abp Wojciech Ziemba zapowiadał, że prace synodalne wcale się nie kończą. Teraz w bazylice archikatedralnej Wniebowzięcia NMP we Fromborku podpisał dekrety zatwierdzające opracowane statuty synodalne. Ks. prof. Włądysłąw Nowak tłumaczył, że abp Ziemba pragnął ,by stało się to we Fromborku, ponieważ to tutaj znajduje się najważniejsza świątynia w naszej archidiecezji. – Kapituła katedralna zawsze stała na straży tradycji i wierności Kościołowi. Dlatego teraz chcemy w łączności z papieżem i przed całym ludem Bożym podpisać dekret zatwierdzający statuty synodalne. Wy, tu zgromadzeni, jesteście proszeni, by temu aktowi towarzyszyć – zwrócił się do wiernych ks. prof. Władysław Nowak, sekretarz generalny I Synodu Archidiecezji Warmińskiej.