Druga wojna światowa zmieniła zupełnie krajobraz społeczno-polityczny Warmii i Mazur. Rdzenna ludność w większości opuściła te tereny, a na jej miejsce przybyły osoby z różnych terenów II Rzeczypospolitej. Wśród nich byli mieszkańcy Wileńszczyzny, których tylko w pierwszej połowie 1945 r. przybyło ponad 30 tys. Im też poświęcono konferencję „70-lecie przybycia Polaków z Wileńszczyzny na Warmię i Mazury”, zorganizowaną na Wydziale Humanistycznym UWM w Olsztynie.