710-lecie lokacji i utworzenia parafii w Łajsach.
Obchody 710-lecia lokacji i utworzenia parafii w Łajsach rozpoczęły się otwarciem wystawy myśliwskiej i artystycznej, na której znajdują się trofea łowieckie miejscowych myśliwych oraz rzeźby Stanisława Chorążyczewskiego i ikony pisane przez miejscowego artystę Ryszarda Cioka. – My się tym chwalimy, bo mamy czym. W naszej wsi jest dwunastu myśliwych, jesteśmy zrzeszeni w czterech kolach łowieckich – mówi Krzysztof Bieniuk.
Z nowej świetlicy, gdzie znajduje się ekspozycja, poczty sztandarowe kół łowieckich przeszły do kościoła, gdzie proboszcz o. Franciszek Martyna SVD poświęcił wystawę fotografii „Siedem wieków wsi Łajsy”. – W kościele odbyła się najważniejsza część uroczystości, Msza św. w intencji mieszkańców, za tych którzy nie żyją, oraz z prośbą o dalsze błogosławieństwo – mówi Alicja Bieniuk, prezes Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju Wsi Łajsy.
– Weselmy się. Dobrze jest celebrować ważne okazje w życiu każdej społeczności. Pierwsi mieszkańcy wybudowali tu od razu kościół. Gromadzili się sprawując Eucharystię. Dzisiaj warto pamiętać o tym i dziękować za lata Bożych łask i wszystkiego, co Bóg tu sprawił – mówił witając wszystkich proboszcz. Homilię wygłosił rektor seminarium werbistów w Pieniężnie o. Józef Węcławik SVD. – Wszelkie jubileusze skłaniają nas do refleksji nad minionymi latami. Jak mijały pokolenia, jak zmieniali się ludzie, narodowości i kultury. Oni wzbogacali tę wieś, swoją małą ojczyznę. Uczą, jak najlepiej służyć ziemi rodzinnej. Myślę, że dzisiejsze święto, to szczególny dzień w życiu mieszkańców Łajs. Same nasuwają się pojęcia, jak tożsamość, historia i pamięć – mówił o. Węcławik. Po Mszy św. w kościele odbył się koncert kwartetu smyczkowego działającego przy wydziale sztuki UWM w Olsztynie. Po uroczystościach kościelnych wszyscy udali się na plac przy nowej świetlicy wiejskiej, gdzie odbył się festyn rodzinny.
Inicjatorem obchodów było Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi Łajsy, a w ich organizację włączyła się rada parafialna, rada sołecka i poszczególni mieszkańcy.
W Łajsach znajduje się Skansen Maszyn Rolniczych na wolnym powietrzu. Jest tam ponad 50 maszyn sprzed II wojny światowej. Ozdobą skansenu są rzeźby i ule wykonane przez miejscowego artystę Stanisława Chorążyczewskiego. W Łajsach mieszka obecnie około 230 osób. W skład sołectwa wchodzą też Pajtuny, które mają 13 mieszkańców. Łajsom patronuje św. Jan Nepomucen.
Łajsy – wieś lokowana w 1304 r. przez kapitułę warmińską. Zasadźcą wsi był Martin, wolny chłop, który w 1304 r. przybył do Prus, a następnie był sołtysem wsi. Jego syn Geriko piastował urząd sołtysa, a wnukowie Jan z Łajs i Henryk z Łajs uczestniczyli w kolonizacji Warmii. Z Łajs pochodził założyciel Olsztyna, Jan z Łajs oraz Henryk z Łajs, założyciel Barczewa. We wsi znajduje się gotycki kościół parafialny (pw. św. Mikołaja), wybudowany w drugiej połowie XIV w. Wieża pochodzi z lat 1731-1743. Pod koniec XIX w. kościół był przebudowany, ołtarz główny pochodzi z połowy XVIII w.