Nie jest to łatwe zadanie, zwłaszcza wówczas, kiedy skutkiem trwania przy Chrystusie nie są wyłącznie wewnętrzne rozterki. Są to także prześladowania ze strony tych, dla których wiara i miłość do ojczystego języka są przejawem łamania ludzkiego prawa. Historia Warmii zna wiele osób, które wytrwały przy wartościach, wielu kapłanów, dla których najważniejsza była posługa duszpasterska. O jednym z nich, ks. Walentym Barczewskim, piszemy na ss. IV–V.