Początek polskich szkół na Warmii i Mazurach to wydarzenie, które odcisnęło piętno na tworzeniu kultury polskiej na tych terenach. Dlatego Sejmik Województwa Warmińsko-Mazurskiego ustanowił 2019 rok Rokiem 90-lecia szkół polskich na Warmii i Mazurach.

Rząd pruski pod koniec 1928 roku zezwolił zakładać katolickie szkoły, w których można było posługiwać się językiem polskim. Pierwsze z nich powstały 10 kwietnia 1929 roku. Polskie szkoły były niewielkie, a w każdej z nich był jeden nauczyciel.

- Do takiej placówki chodziła garstka dzieci. Nacisk ekonomiczny administracji niemieckiej był tak silny, że rodzice, którzy czuli się Polakami, nie decydowali się posyłać dzieci do polskich szkół - mówi Danuta Syrwid, kustosz Domu Gazety Olsztyńskiej.

Historia szkół i losu ich nauczycieli oraz uczniów została przedstawiona na wystawie zatytułowanej „Przyznając się do polskości. Szkoły polskie na Warmii i Mazurach (1929-1939)”. Można na niej podziwiać przygotowaną klasę z tamtych czasów, zdjęcia szkół, świadectwa i inne dokumenty.

- Potrafimy dzisiaj zidentyfikować nauczycieli na fotografiach umieszczonych na naszej wystawie, gorzej z dziećmi. Znamy listę dzieci, ale nie możemy ich zidentyfikować z fotografiami. Udostępniliśmy nawet w Internecie poszczególne zdjęcia prosząc o pomoc w identyfikacji, ale nie przyniosło to dużego rezultatu. Udało się nam jednak rozpoznać jedną dziewczynkę, której historia jest świadectwem bohaterstwa całej jej rodziny - tłumaczy Danuta.

Więcej o rocznicy w „Posłańcu Warmińskim” nr 15/2019.