100 lat temu powstał Związek Polaków w Prusach Wschodnich

Związek Polaków w Prusach Wschodnich powstał 30 listopada 1920 r., spotkaniu założycielskiemu przewodniczył ks. Walenty Barczewski, a wzięli w nim udział m.in. Brunon Gabrylewicz, Stanisław Pilarczyk, Jan Baczewski, Władysław Pieniężny i Franciszek Barcz. Organizacja powstała w efekcie przegranego plebiscytu w 1920 r., w statucie określono takie zadania związku jak obrona interesów mniejszości polskiej na terenie Prus Wschodnich, wspieranie polityki poprawiającą sytuację ludności polskiej na polu życia ekonomicznego, społecznego i kulturalnego.

W 100. rocznicę powstania związku przedstawiciele Towarzystwa Naukowego im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie złożyli kwiaty pod pamiątkową tablicą Domu Polskiego, gdzie obecnie swoją siedzibę ma Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego. - Największym sukcesem polskich działań po przegranym plebiscycie było to, że Polakom udało się policzyć, zorganizować i powołać ruch, który potem oddziaływał politycznie na Polaków żyjących w Niemczech - podkreśli dr Jerzy Kiełbik, dyrektor Instytutu Północnego.

- Stoimy w miejscu wyjątkowym, za nami Dom Polski. Tutaj, 100 lat temu, ludzie z Powiśla, Warmii i Mazur zawiązali Związek Polaków w Prusach Wschodnich - to było ich zwycięstwo, tu spotykali się polscy mieszkańcy Olsztyna na zebraniach, na potańcówkach. Oddajemy hołd wszystkim ludziom, którzy tutaj pracowali, przewijali się i zapłacili najwyższą cenę za działalność na rzecz Polski czyli oddali życie. Ale mieli też marzenie, aby w tym domu mieściło się Towarzystwo Naukowe, to marzenie spełniliśmy. To jest pomnik żywy, aktywny, przypominający historię, wydający książki, czasopisma. W tej sposób realizujemy testament tamtych ludzi - mówił prof. Stanisław Achremczyk.